COVID-19: иіс сезу қабілетін қалай қалпына келтіруге болады?

ERNUR.KZ. Ғалымдардың зерттеуінше, коронавируспен ауырған науқастардың 70%-іне жуығы иіс сезу қабілетін жоғалтқан. Сауыққан кезде көбінде иіс сезу қабілеті қалпына келеді. Алайда әрбір бесінші науқасты бір-екі ай бойы аталған мәселе мазалауы мүмкін, деп жазады 24.kz.

Ғалымдар иіс сезуді қалпына келтіретін дәрі іздеп, сонымен бірге «иіс сезуге үйрететін» арнайы әдістемелер шығаруда. Вирусты инфекцияларды иіс сезімін жоғалту сирек кездесетін жайт емес. Коронавирустан басқа да риновирус, тұмау, Эпштейн-Барр вирустарының әсері де иіс сезу қабілетіне залалын келтіретіні дәлелденді.

Сондықтан ғалымдар басқа вирустардан туындаған иіс дисфункциясын емдеуде тиімді әдістерді дәлелдеді. Олар: жүйелік және жергілікті стероидтар, қабынуға қарсы мұрын спрейлері, натрий цитраты және стероид емес дәрі-дәрмектер, дәрумендер мен антиоксиданттар.

Сондай-ақ дәрілік емес әдістер, атап айтқанда, иіс жаттығулары. Натрий цитраты тұмау вирусынан туындаған иісті дисфункцияны емдеуде өзін жақсы дәлелдеді. Гипотеза авторлары натрий цитратына рандомизацияланған, бақыланатын клиникалық зерттеу жүргізіп, оң нәтиже алды.

Жақында ағылшын ғалымдары иіс сезудің ұзақ уақыт болмауы эмоционалды күйзеліске және тіпті психикалық бұзылуларға әкелуі мүмкін екенін дәлелдеді. Зерттеуге AbScent қайырымдылық ұйымы, Британдық құлақ және мұрын хирургиясы қоғамы (ENT) және британдық ринологиялық қоғам құрған Facebook COVID-19 Smell and Taste Loss тобының тоғыз мыңға жуық мүшесі қатысты.

Алдымен Facebook тобының барлық мүшелерінің жарияланымдары мен пікірлерін талданды. Содан кейін олардан жеке тәжірибелерін жазбаша түрде жазуды сұрадық. Иіс пен дәмнің жоғалуы COVID-19-мен ауыратын адамдардың жалпы өмір сапасына және психологиялық жағдайына қатты әсер етті. Көбісі иіс пен дәмді түсіну және түсіндіру қиын екенін айтты. Көптеген адам үшін ең қиын нәрсе — әдеттегі сезімнің жоғалуы. Көптеген адамдар атап өткендей, иіс пен дәм жоғалғанда не болатынын түсіндіру қиын. Адамдарға бұл белгілер шамалы болып көрінген жақындарына жанашырлық пен қолдау жетіспеді. Медицина да көмектеспеді. Әсіресе олар қазір тамақтанудан рахат жоқ деп шағымданды. Тамақ туралы апатия пайда болды. Нәтижесінде кейбіреулер салмағын жоғалтты, ал басқалары керісінше пайдалы емес асты қабылдауға бел буды.