Ерікті автосақтандыру (КАСКО): сіз қандай нюанстарды білуіңіз керек?

03.04.2025 16:36

189

Сақтандырудың міндетті және ерікті түрлері бар.

ERNUR.KZ. Сақтандыру - бұл сіздің жылжымалы және жылжымайтын мүлкіңізді күтпеген жағдайлардан қорғауға мүмкіндік беретін қаржылық құрал. Алайда, клиенттің осы мәселені шешу және қарастырылған өтемақыны алу үшін білуі және ескеруі тиіс бірқатар маңызды нюанстар бар.

Сақтандырудың міндетті және ерікті түрлері бар. Ерікті сақтандырудың бір түрі - КАСКО. Алматы қаласындағы «Халық» сақтандыру компаниясы «Қазақстанның Халық Банкінің» филиалының директоры Құрман Каметов аталған сақтандыру өнімі туралы егжей-тегжейлі айтып берді.

КАСКО — бұл көлік құралы иесінің мүдделерін қорғайтын ерікті сақтандыру. Тіпті автокөлік иесінің өзі апатқа кінәлі болған және апатта оның сақтандырылған көлігі бүлінген жағдайда да, КАСКО бұл залалды өтейді. Көлік құралының иесі өз көлігін сақтандыру компаниясының төлемі есебінен жөндейді.

КАСКО қандай бүлінулер мен табиғи апаттарды өтейді

Алдымен, КАСКО - бұл автомобиль көлігін ерікті сақтандыру екенін және ол клиенттің сұраныстары негізінде қалыптасатынын түсіндіру маңызды. Клиент тәуекелдерді әртүрлі құрастыра алады, шарттарды өзгерте алады, бірақ стандартты шарттар бар: ЖКО, үшінші тұлғалардың заңсыз әрекеттері, өрт, жарылыс, көлікті айдап әкету, ұрлау, табиғи апаттар. Соңғыларына бұршақ, дауыл, тасқын, су тасу, сел де кіреді.

КАСКО ол жиі орын алатын ұсақ зақымдарды (сызаттар, ұсақ ойықтар) да, сол сияқты күрделі зақымдарды - машинаны қалпына келтіру мүмкін болмайтын ірі апаттарды да өтей алады. Егер сіз ЖКО-ға тап болсаңыз, сақтандыру төлемін алу үшін бірқатар стандартты рәсімдерді сақтау қажет. Алдымен автомобильді тоқтатып, авариялық сигналды қосу керек, авариялық тоқтату белгісін қойып, полиция қызметкерлерін шақыру қажет (егер шарт талаптары бойынша өзгеше көзделмесе). Егер зардап шеккендер болса, міндетті түрді жедел жәрдем шақыру керек. Сондай-ақ, бүлінулерді тіркеу, оқиға болған жерді, барлық ЖКО қатысушыларының автомашиналарының бүлінулерін және олардың мемлекеттік нөмірлерін суретке түсіру қажет. Осыдан кейін жол полициясынан анықтамалар мен хаттама алу қажет.

Егер сөз табиғи апаттар жайлы болса, рәсім сәл өзгешелеу: бүлінулерді тіркеп, оқиға орнының фото- және бейнетүсірілімін жасау керек, сақтандыру компаниясына хабарлау және ТЖМ немесе Қазгидрометтен анықтама алу қажет. Бұл төлем үшін негіз болады.

Екі жағдай үшін де басты кеңес - сақтандыру компаниясына дереу хабарласу, оның мамандары нақты іс-қимыл алгоритмін және қажетті құжаттардың тізімін береді. Сондай-ақ, егер клиент сақтандыру компаниясын уақытында хабардар етпесе, бұл төлем жасаудан бас тартуға негіз болуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн. Сондықтан шарттың талаптарын мұқият орындау қажет.

Сонымен қатар, франшиза шарттарын ескеру маңызды. Франшиза - соманың сақтандыру компаниясы төлемейтін бір бөлігі. Франшиза клиентті өз мүлкінің бүлінбеуіне қызығушылық танытуға ынталандырады және сақтандыру жағдайында өз машинасын жөндеуге "клиенттің қосқан үлесі" болып табылады деуге болады. Сондықтан келісімшартқа қол қоймас бұрын оның шарттарын мұқият зерделеу және өз жауапкершілігіңізді түсіну маңызды.

Сақтандыру компаниясы қандай себептермен төлем жасаудан бас тарта алады

Егер негіз болса, сақтандыру компаниясы төлем жасаудан бас тартуға құқылы.

Жиі кездесетін бас тартулар:

- шарт талаптарын бұзу. Егер клиент алкогольдік немесе есірткілік мас күйінде болса немесе рульде сақтандыру полисінде жазылмаған адам болса.

- кеш хабарласу. Сақтандыру жағдайы орын алған кезде, егер шартта өзгеше көзделмесе, клиент сақтандыру компаниясына 3-5 жұмыс күні ішінде хабарлауы тиіс.

- қажетті құжаттардың болмауы. Егер табиғи апат орын алса, ал клиентте ТЖМ-ден анықтама болмаса немесе ЖКО кезінде зардап шеккен тараптар полиция шақырмай, жай ғана өзара уағдаласса.

- автомашинаны оның иелерінің қасақана зақымдауы (алаяқтық),

- клиент табиғи апаттар тәуекелінен бас тартқан, бірақ апат орын алған жағдайдағы сақтандыру жағдайына кірмейтін бүлінулер.

«Халықтың КАСКО сақтандыру мәселелерін зерделеуге ұмтылатыны қуантады. Қозғалыс қауіпсіздігінің барлық нормаларын мұқият сақтау және түсініспеушіліктер туындамас үшін шарттың барлық талаптарын жақсылап зерделеу маңызды. Сондай-ақ өтініш толтыру сәті де маңызды: барлық деректер дұрыс және анық көрсетілуі қажет. Іс жүзінде автомашинаның нысаналы пайдаланылуы туралы шынайы емес мәліметтер берілуіне байланысты клиенттерге төлем жасаудан сақтандыру компаниясы бас тартуға мәжбүр болған жағдайлар кездесті. Егер өтініш дұрыс толтырылса, онда автокөлік иесі сақтандыру төлемін кепілді түрде алады", - деп баса айтып өтті Құрман Каметов.

Ең жиі қойылатын сұрақтардың бірі: автокөлікті сақтандыру қанша тұрады? Нақты сомасы жоқ, өйткені ол бірқатар факторларға байланысты: автомашинаның нарықтық құны, сақтандыру шарттары, қорғау кезеңі - ол әдетте бір жыл құрайды. Сондай-ақ, сақтандыру сыйлықақысының мөлшеріне клиент өз автомашинасын сақтандырғысы келетін тәуекелдердің саны және франшиза әсер етеді.

Сақтандыру төлемінің сомасы қалай есептеледі

Сақтандыру төлемдерінің сомасы сақтандыру шарттарына байланысты болады. Автомобильдің нарықтық құны негіз ретінде қабылданады, франшиза мен пропорция ескеріледі.

Көрнекі болуы үшін мен автомашинаның толығымен бүлінген кездегі төлем сомасын анықтау және автомобильдің толықтай істен шығу мысалдарын келтіремін:

- сақтандыру компаниясы франшизаны, пропорцияны (егер бар болса), сондай-ақ автомобильдің жарамды қалдықтарын бөлшектерге сатқан кезде алуға болатын автомашинаның қалдық құнын шегеріп барып төлем жасайды.

Егер автомашинаның нарықтық құнын клиент төмендеткен болса немесе ол алынған несие сомасына сақтандырылса, пропорция қолданылады. Бұл жағдайда төлем мөлшері тиісінше сақтандырылған сақтандыру сомасы есебінен жүргізілетін болады. Егер сома 50%-ға төмендетілген болса, онда төлем де 50%-ға аз болады.

Бұдан басқа, төлем жасау кезінде автомобильдің оның толық "өлімі" жағдайындағы қалдық құны ескеріледі.

«Бізде қызықты кейс бар: жуырда Астана қаласында бұршақ жауған жағдайды қарастырдым. Клиент құны 16,5 миллион теңге тұратын Toyota Camry автомашинасын сақтандыру үшін 684 750 теңге төлеп, сақтандырды. Нәтижесінде сақтандыру жағдайы орын алған кезде біздің сақтандыру компаниясы оған 2 485 375 теңге төледі. Яғни, бар болғаны 684 750 теңге төлеп, клиент 2,5 миллион теңгеге жуық төлем алды. Бұл автомобильдің нарықтық құны дұрыс бағаланса, төлемдер барлық сақтандыру жағдайлары бойынша жасалатынын көрсетеді", - деп түсіндірді Құрман Каметов.

КАСКО бойынша тәуелсіз сарапшы мен клиент машина сатып алған дилерлік орталықтың бағалауы қамтылатын шарттар бар - деп толықтырды сарапшы. Соңғы шарт әсіресе дилерлерден сатып алынған автомобильдерге қатысты өзекті. Бұл опция өте ыңғайлы, сәл қымбатырақ болғанымен, ол клиенттің автомобиль кепілдікке алынған мамандандырылған станциядан ақаулық актісін алуына мүмкіндік береді.