Оқушылардың тәртіп бұзу себептерін түсіну маңызды. Олардың артында үйдегі қиын жағдай, әлеуметтік ортаға бейімделудегі қиындықтар немесе өзін-өзі танытудың әдісі болуы мүмкін.
көрнекілік фото: estudy.ru
Мектепте әртүрлі мінез-құлықты және жеке ерекшеліктері бар балалар оқиды. Кейбір оқушыларға оқу процесіне бейімделу қиынға соқса, ал басқалары тәртіп бұзу арқылы өзіне назар аудартады. Мұндай оқушыларды "қиын" деп атауға болмайды, керісінше, олардың психологиялық қолдауға мұқтаж екендігін ескеру маңызды. Мұғалімнің қолдауы оқушылардың ішкі уайымдарын түсініп, өз-өзіне деген сенімділігін арттыруға және сабақта сәттілікке жетуіне көмектеседі.
1. Жеке қатынас орнатып көріңіз
Мұғалім мен оқушы арасында сенімді қарым-қатынас орнату – психологиялық қолдаудың негізі. Мұғалімдер қиындық тудыратын оқушыларға назар аударып, олардың жеке ерекшеліктерін, қызығушылықтарын, уайымдарын білуге тырысуы қажет. Оқушы өзін түсініп, оны қолдайтынын сезінгенде, өз эмоцияларын ашық білдіруге және өзгелермен дұрыс қарым-қатынас құруға бейімделеді.
Қолданылатын тәсілдер:
- Оқушының сабақтағы және сабақтан тыс жағдайдағы мінез-құлқын байқау.
- Тікелей, ашық диалогтар ұйымдастырып, оқушының пікірін тыңдау.
- Оқушының қызығушылықтарына сәйкес келетін тапсырмалар беру.
2. Эмоциясын басқаруды үйретудің нәтижесі көп
Кейбір оқушылар эмоциясын басқара алмайды, сондықтан олар қиын жағдайларға тап болғанда дұрыс әрекет етпеуі мүмкін. Оларға эмоциясын танып, реттеуді үйрету маңызды. Бұл үшін психологиялық жаттығуларды, релаксация тәсілдерін қолдануға болады.
Қолданылатын тәсілдер:
- Эмоцияларды анықтау: Оқушыларға өз сезімдерін анықтауға, оларды сөзбен жеткізуге үйрету.
- Релаксация әдістері: Жай тыныс алу жаттығулары немесе визуализация әдістері арқылы стрессті жеңілдету.
- Рөлдік ойындар: Әр түрлі жағдайларда өз сезімдерін бақылау, өз ойын жеткізу тәсілдерін үйренуге көмектеседі.
3. Тәртіп бұзуының себебін талдау маңызды
Оқушылардың тәртіп бұзу себептерін түсіну маңызды. Олардың артында үйдегі қиын жағдай, әлеуметтік ортаға бейімделудегі қиындықтар немесе өзін-өзі танытудың әдісі болуы мүмкін. Оқушыны мінез-құлқы үшін жазалаудың орнына, оның мұндай қылықтарының астарындағы себебін түсінуге тырысу қажет.
Қолданылатын тәсілдер:
- Оқушының мінез-құлқын бақылау және оның тәртіп бұзу жағдайларын жазып алу.
- Психологпен немесе әлеуметтік қызметкермен бірге жұмыс жасау.
- Оқушының отбасымен байланысып, жағдайды бірге талқылау.
4. Мадақтау және қолдау көрсету
Өз-өзіне сенімділігі төмен немесе басқа оқушылармен салыстырғанда жетістігі аз балаларды мадақтау олардың өзін-өзі бағалауын жақсартуға ықпал етеді. Оқушылардың ұсақ жетістіктерін де атап өту олардың ынтасын арттырады және өздеріне сенімді болуға көмектеседі.
Қолданылатын тәсілдер:
- Сабақ барысында жетістіктерін, тіпті ұсақ жетістіктерін айту.
- Оқушының күшті жақтарын анықтап, оларды дамытуды ұсыну.
- Сабақта алға жылжуына себеп болатын ынталандырушы сөздер айту.
5. Ортамен қарым-қатынас құруды үйреткен жөн
Қиындық тудыратын оқушылар кейде сыныптастарымен қарым-қатынаста қиындық көреді. Оларға әлеуметтік дағдыларды меңгеру үшін қолдау көрсету маңызды. Топтық жұмыс, бірлескен ойындар арқылы оларды өз ойын жеткізуге, басқа оқушыларды тыңдауға үйретуге болады.
Қолданылатын тәсілдер:
- Топтық жобаларда немесе ойындарда басқалармен ынтымақтаса жұмыс жасау.
- Әлеуметтік мәселелерді шешуге арналған рөлдік ойындар.
- Оқушыларды өзара көмек көрсетуге, пікір алмасуға ынталандыру.
6. Оқушыңызға мотивация беріңіз
Көптеген қиындық тудыратын оқушылардың сабаққа деген ынтасы төмен болуы мүмкін. Оларға мотивацияны арттыру үшін нақты мақсаттар қою және сол мақсаттарға жету жолдарын көрсету маңызды.
Қолданылатын тәсілдер:
- Оқушыға нақты, қолжетімді мақсаттар қоюды тапсыру.
- Сабақ барысында олардың қызығушылығына сәйкес материалдарды қолдану.
- Жетістіктеріне қарай қосымша марапаттау жүйесін енгізу.
Қиындық тудыратын оқушыларды қолдау – мұғалімнің шыдамдылығын, жанашырлығын және кәсіби шеберлігін талап ететін жауапты міндет. Оқушыларға психологиялық қолдау көрсету олардың өзіндік сенімділігін арттырып, мектепте өзін жайлы сезінуіне ықпал етеді. Мұғалімнің дұрыс әдістерді қолдануы оқушыларды қоғамға бейімделген, белсенді және табысты тұлға етіп қалыптастыруға септігін тигізеді.