Қазақстан мен аспан асты елі арасындағы қарым-қатынас қандай?

Көктемнің басында ҚР премьер-министрі Әлихан Смайылов пен ҚХР-дың Қазақстандағы төтенше және өкілетті елшісі Чжан Сяомен кездесті, деп хабарлайды ERNUR.KZ.

Тараптар сауда, инвестиция тарту, өнеркәсіп, энергетика, ауыл шаруашылығы, көлік және логистика, цифрлық технологиялар, трансшекаралық өзендерді пайдалану және басқа да салалардағы мемлекетаралық ынтымақтастықтың кең ауқымды мәселелерін талқылады.

Үкімет басшысы Қытай Қазақстанның ірі сауда серіктестерінің бірі екенін, сонымен қатар республика экономикасына инвесторлардың жетекші 5 елінің қатарына кіретінін атап өтті. Әлихан Смайылов үкіметтің екі мемлекет басшыларының 2030 жылға қарай өзара сауда көлемін 35 млрд АҚШ долларына дейін ұлғайту жөніндегі алға қойған мақсатына қол жеткізу үшін белсенді жұмыс істеуге дайын екенін атап өтті.

Біздің елдеріміз бұл мақсатқа жүйелі түрде және жеткілікті сенімді түрде қадам басып келе жатқанын атап өткен жөн. Мәселен, 2022 жылғы қаңтар–желтоқсанда Қазақстан мен Қытай арасындағы тауар айналымы 24,1 млрд АҚШ долларын құрады, бұл бір жыл бұрынғыдан бірден 34,1% артық.

Қазақстаннан экспорт бір жылда 34,7% өсіп, 13,2 млрд АҚШ долларына жетті. Қазақстанның Қытайға экспортының үлесі елдің жалпы тауар айналымының айтарлықтай 15,6%-ын құрады. Қытайдан Қазақстанға импорт бір жылда 33,5% өсіп, 11 млрд АҚШ долларын құрады. ҚР-ның импорт құрылымындағы Қытайдың үлесі 21,9%-ды құрады.

Қазақстанның Қытайға экспортының негізгі санаттарының ішінде шикі мұнай мен мұнай өнімдері бірінші орында: 4,1 млрд АҚШ доллары — бір жыл бұрынғыдан бірден 2,2 есе артық. Одан кейін тазартылған мыс және мыс қорытпалары (2,3 млрд доллар, 15,2% көбейген) және табиғи газ (1,2 млрд доллар, 13,6% көбейген).

Экспорттық тауарлардың бестігіне бейорганикалық химикаттар мен ферроқорытпалар да кірді.

Бұл ретте Қытайдан Қазақстанға импорттың негізгі санаттары арасында телефондар мен смартфондар бірінші орында тұр: 910,7 млн доллар, 29,6% өскен. Негізгі импорттық тауар топтарына сонымен қатар компьютерлер, киім-кешек, шиналар мен автокөлік бөлшектері кіреді.

Қытайлық кәсіпкерлері — Қазақстан экономикасының белсенді инвесторлары. ҚР резиденттерінің қытайлық инвесторлар алдындағы міндеттемелері 2022 жылғы қыркүйектің соңында 13,4 млрд АҚШ долларын құрады және бұл көрсеткіш осы тұрақты деңгейде сақталуда.

Қытай кәсіпкерлері инвесторлардың негізгі инвестиция көлемі көлік және қойма секторына (2,9 млрд АҚШ доллары), өңдеу өнеркәсібіне (2,7 млрд АҚШ доллары) және құрылысқа (2 млрд АҚШ доллары) бағытталған.

Сонымен қатар, 2022 жылдың қаңтар–қыркүйек айларында Қазақстанға Қытайдың тікелей инвестициясының жалпы ағыны шамамен 1 млрд АҚШ долларын құрады, ал 2021 жылы үш тоқсанда ол 1,5 млрд АҚШ долларына жетті.

Қазақстан мен Қытай арасындағы қарым-қатынастар елдерімізге тікелей әсер еткен коронавирустан геосаяси дағдарысқа дейінгі бірқатар дағдарыстарға қарамастан кеңейіп, нығая бермек. Мәселен, «Қорғас» ШЫХО жұмысын қалпына келтіру, «Бақты-Покиту» автомобиль өткізу бекеті маңында үшінші теміржол өткелін ашу, Транскаспий халықаралық көлік бағытын дамыту, ірі автомобиль жолдарын салу және машина жасауда жаңа өндірістерді құру жоспарлануда.

Сондай-ақ Астана мен Бейжің арасындағы әуе рейстері аптасына үш рейс жиілігімен қысқа мерзімде қалпына келтіріліп, азаматтардың жол жүру рәсімдері жеңілдетіледі деп күтілуде.

ҚХР-ның ҚР-дағы елшісі Чжан Сяо Қытай тарапының Қазақстаннан ауыл шаруашылығы өнімдерін импорттауға, теміржол тасымалы көлемін ұлғайтуға, аймақаралық ынтымақтастық пен ІТ-саласында серіктестікті нығайтуға қызығушылық танытты. Оның айтуынша, қазіргі уақытта қазақстандық компанияларға Қытайдың ірі сауда алаңдарына және жалпы Қытай нарығына шығуға белсенді түрде көмек көрсетілуде.

«Біз экономикалық қарым-қатынастарымызды сапалы жаңа деңгейге шығару үшін үлкен әлеует бар деп есептейміз. Бізге жаңа, өршіл мақсаттар қою керек», — деді Чжан Сяо.